تغذیه قلیایی؛ ضد سرطان

درک رابطه بین رژیم غذایی و سرطان یک حوزه فعال تحقیقاتی است. در اینجا یک توضیح جامع در مورد مواد غذایی قلیایی و ارتباط آنها با سرطان ارائه می‌شود.

 

ابتدا یک مفهوم کلیدی: "قلیایی کردن" بدن چیست؟

 

این ایده بر اساس "تئوری اسید-باز رژیم غذایی" شکل گرفته است. طبق این تئوری، مصرف برخی غذاها پس از هضم و متابولیزه شدن در بدن، "پسماند" یا "خاکستر" اسیدی یا قلیایی به جا می‌گذارند. طرفداران این نظریه معتقدند که یک محیط اسیدی در بدن، خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند سرطان را افزایش می‌دهد و با مصرف غذاهای "قلیایی‌ساز" می‌توان بدن را به سمت محیطی قلیایی‌تر و سالم‌تر سوق داد.

 

نکته بسیار مهم علمی: بدن انسان مکانیسم‌های بسیار دقیق و قدرتمندی برای تنظیم سطح pH خون دارد (در محدوده ۷.۳۵ تا ۷.۴۵ که کمی قلیایی است). هیچ غذایی نمی‌تواند pH خون شما را به طور قابل توجهی تغییر دهد. اگر چنین اتفاقی بیفتد، وضعیتی بسیار خطرناک و تهدیدکننده زندگی است. کلیه‌ها و ریه‌ها به طور دائم در حال کار هستند تا pH خون را در این محدوده باریک حفظ کنند.

 

پس منظور از "غذاهای قلیایی" چیست؟

منظور غذاهایی است کهپس از متابولیزه شدن در بدن، اثر قلیایی دارند و به بدن در حفظ آن تعادل طبیعی کمک می‌کنند، نه اینکه مستقیماً pH خون را عوض کنند.

 

---

 

مواد غذایی با اثر قلیایی (که اغلب توصیه می‌شوند)

 

این غذاها عموماً شامل میوه‌ها، سبزیجات، آجیل و حبوبات هستند:

 

1. سبزیجات برگ سبز:

   · اسفناج، کلم کیل (Kale)، برگ چغندر، آرگولا، سبزی جعفری.

   · این سبزیجات سرشار از کلروفیل، ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان هستند.

2. سبزیجات چلیپایی (十字花科):

   · بروکلی، گل‌کلم، کلم بروکسل، کلم پیچ.

   · این گروه حاوی ترکیباتی به نام گلوکوزینولات هستند که در مطالعات مختلف خواص ضد سرطانی قدرتمندی از خود نشان داده‌اند.

3. میوه‌ها:

   · لیموترش و لیمو شیرین: با وجود طعم اسیدی، پس از هضم کاملاً قلیایی می‌شوند و سرشار از ویتامین C و آنتی‌اکسیدان هستند.

   · هندوانه: دارای pH قلیایی و غنی از لیکوپن (یک آنتی‌اکسیدان ضد سرطان) و آب.

   · آووکادو: سرشار از چربی‌های سالم، پتاسیم و فیبر.

   · موز، توت‌ها، خرما.

4. ریشه‌ها و سبزیجات ریشه‌ای:

   · هویج، چغندر، شلغم، سیب‌زمینی شیرین.

   · سرشار از فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی.

5. سایر موارد:

   · سیر و پیاز: دارای خواص ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی.

   · بادام و تخم کتان: (بسیاری از آجیل‌ها اسیدی هستند، اما بادام و تخم کتان اثر قلیایی دارند).

   · عدس و لوبیاها.

   · روغن زیتون فوق بکر.

   · جوشانده‌های گیاهی مانند چای سبز: چای سبز سرشار از پلی‌فنول‌ها (مانند EGCG) است که اثرات ضد سرطانی قوی دارد.

 

---

 

چگونه این غذاها ممکن است به پیشگیری از سرطان کمک کنند؟

 

اگرچه تغییر دادن pH خون غیرممکن است، اما رژیم غذایی غنی از این مواد به دلایل دیگری می‌تواند خطر سرطان را کاهش دهد:

 

1. سرشار از آنتی‌اکسیدان هستند: این مواد از سلول‌ها در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد که می‌توانند به DNA صدمه بزنند و مسیر سرطان را آغاز کنند، محافظت می‌کنند.

2. خاصیت ضد التهابی دارند: التهاب مزمن یکی از عوامل شناخته‌شده در ایجاد سرطان است. این غذاها به کاهش التهاب در بدن کمک می‌کنند.

3. فیبر بالا: یک رژیم غذایی پرفیبر با کاهش خطر سرطان کولورکتال (روده بزرگ) مرتبط است. فیبر به دفع مواد زائد و سموم از بدن کمک می‌کند.

4. ویتامین‌ها و مواد معدنی: این غذاها سرشار از مواد مغذی ضروری مانند ویتامین C، ویتامین K، پتاسیم و منیزیم هستند که برای عملکرد سالم سلولی حیاتی هستند.

5. حفظ وزن سالم: این غذاها معمولاً کالری کمتر و حجم بیشتری دارند که به حفظ وزن سالم کمک می‌کنند. چاقی یک عامل خطر مهم برای بسیاری از سرطان‌هاست.

 

---

 

غذاهای اسیدی که بهتر است محدود شوند

 

برای بهره بردن از مزایای یک رژیم غذایی سالم، بهتر است مصرف این مواد را کاهش دهید:

 

· گوشت قرمز و فرآوری شده: (مانند سوسیس و کالباس)

· غذاهای بسیار فرآوری شده و فست‌فودها

· شکر تصفیه شده و شیرینی‌جات

· نوشابه‌ها و نوشیدنی‌های قندی

· الکل

· کافئین زیاد

 

جمع‌بندی و توصیه نهایی

 

به جای تمرکز بر روی "قلیایی کردن بدن" که از پایه علمی محکمی برخوردار نیست، بر کیفیت کلی رژیم غذایی خود تمرکز کنید.

 

یک رژیم غذایی ضد سرطان مؤثر، رژیمی است که:

 

· سرشار از میوه‌ها و سبزیجات رنگارنگ (حداقل ۵ واحد در روز) است.

· حاوی مقادیر کافی از فیبر (از طریق حبوبات، غلات کامل و سبزیجات) است.

· چربی‌های سالم (مانند آووکادو، روغن زیتون، آجیل) را در خود جای داده است.

· مصرف گوشت قرمز، غذاهای فرآوری شده، شکر و الکل را محدود می‌کند.

· همراه با ورزش منظم، حفظ وزن سالم و اجتناب از سیگار است.

 

مواد غذایی که در لیست "قلیایی" قرار می‌گیرند، در واقع بخش اصلی یک رژیم غذایی سالم و ضد التهاب هستند. بنابراین، حتی اگر مکانیسم "قلیایی کردن" به آن صورت که تبلیغ می‌شود صحیح نباشد، مصرف این مواد به دلیل دارا بودن آنتی‌اکسیدان، ویتامین، مواد معدنی و فیبر بالا، یکی از بهترین راهبردها برای پیشگیری از سرطان و حفظ سلامت کلی است.

 

مهم: اگر در حال شیمی‌درمانی یا درمان سرطان هستید، قبل از ایجاد هرگونه تغییر عمده در رژیم غذایی خود حتماً با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت کنید.